Wat is waldorfonderwijs?
Het Waldorfonderwijs is een pedagogische benadering die in het begin van de 20e eeuw is ontwikkeld door Rudolf Steiner. Deze onderwijsmethode legt de nadruk op een holistische ontwikkeling van kinderen, waarbij niet alleen cognitieve vaardigheden, maar ook emotionele, sociale en creatieve aspecten van groei worden aangemoedigd.
Een van de opvallende kenmerken van het Waldorfonderwijs is de unieke benadering van lesgeven en de uiterlijke dingen die voor iedereen te herkennen zijn. In dit artikel lees je over zes van deze kenmerken.
1. Het uiterlijk van de school
Een van de meest opvallende uiterlijke kenmerken van het Waldorfonderwijs zijn de scholen zelf. Deze scholen hebben vaak een bijzondere architectuur en zijn omgeven door groen. Ze zijn ontworpen om een warme en uitnodigende omgeving te creëren, waar kinderen zich op hun gemak voelen en worden aangemoedigd om te leren in een natuurlijke en stimulerende omgeving.
Wordt er door een Waldorfschool gebruik gemaakt van een al bestaand gebouw in een gewone architectuur? Dan zijn het gebruik van kleuren, de inrichting van het speelplein en de naam van de school vaak toch zo typerend dat ze de school herkenbaar maken als een Waldorfschool.
2. Het gebruik van natuurlijke materialen
Binnen de Waldorfscholen worden veel natuurlijke materialen gebruikt, zoals houten meubels, wollen dekens en kleurrijke, handgemaakte kunstwerken. Al deze dingen dragen bij aan de warme en gezellige sfeer die de scholen uitstralen. Kinderen worden omringd door materialen die de zintuigen op een gezonde manier prikkelen en hen in contact brengen met de natuurlijke wereld.
3. De nadruk op creatieve expressie
Een ander herkenbaar kenmerk van het Waldorfonderwijs is de nadruk op creatieve expressie. Kinderen worden aangemoedigd om kunst, muziek en handvaardigheid te beoefenen. Er zijn lessen in tekenen, schilderen, handvaardigheid, handwerken en muziek. Deze creatieve activiteiten zijn niet alleen bedoeld om het artistieke talent talent van de kinderen te ontwikkelen, maar ook als manier om de verbeelding en motorische vaardigheden te ontwikkelen, om de lesstof te verwerken en er een verdieping in aan te brengen en zelfs om het kind te helpen een goed karakter te vormen.
4. Het leerplan is ontwikkelingsstof
Het Waldorfonderwijs volgt een leerplan dat is afgestemd op de ontwikkelingsfasen van kinderen. Het curriculum kun je verdelen in zevenjaarscycli, waarbij de nadruk in de eerste zeven jaar op spel en verhalen ligt, gevolgd door een focus op de ontwikkeling van het gevoel in de volgende periode en een ontwikkeling van het denken in de derde zevenjaarsfase. Natuurlijk komt het landelijke curriculum ook op de waldorfschool gewoon aan bod, zodat kinderen leren schrijven, lezen, rekenen en nog veel meer. Wat anders is, is dat kinderen worden niet vroegtijdig gepusht om worden om academische vaardigheden te ontwikkelen en er wordt rekening gehouden met hun individuele tempo.
5. Geen cijfers en beoordelingen
In het Waldorf-onderwijs worden traditionele cijfers en beoordelingen niet gegeven. De leraar toetst de kinderen tijdens de lessen om te zien of de lesstof eigen is gemaakt, zodat toetsen niet nodig zijn. Daarnaast wordt de ontwikkeling van kinderen geëvalueerd aan de hand van observaties en gesprekken tussen leraren, ouders en leerlingen zelf. Er ligt een grotere nadruk op persoonlijke groei en de ontwikkeling van sociale vaardigheden, dan op het behalen van academische doelen.
6. Dagelijkse rituelen en seizoensfeesten
Dagelijkse rituelen en seizoensfeesten zijn een belangrijk onderdeel van het Waldorfonderwijs en er wordt veel waarde aan gehecht. Ze vormen een belangrijk onderdeel van de schoolcultuur en bieden kinderen de gelegenheid om verbinding te maken met zichzelf, elkaar, de natuur en de wereld om hen heen. Dit kan onder meer met het vieren van de jaarfeesten, zoals Kerstmis, Pasen en Sint-Jan.
De groei van het Waldorfonderwijs
Het Waldorfonderwijs heeft de afgelopen eeuw wereldwijd aan populariteit gewonnen vanwege zijn nadruk op de ontwikkeling van het hele kind, de unieke leeromgeving en het rijke curriculum. Hoewel de uiterlijke kenmerken van Waldorfscholen kunnen variëren, zijn deze opvallende aspecten een reflectie van de pedagogische filosofie en benadering die kinderen aanmoedigt om te groeien in evenwicht met zichzelf, de samenleving en de natuur en om ze te laten groeien zodat ze als volwassene het potentieel dat ze in zich dragen kunnen benutten.
