Als er iemand in je directe omgeving overlijdt en je hebt kinderen, dan kan de vraag opkomen hoe je daar het best mee om kunt gaan.
Vanuit de antroposofie bekeken is de dood niet alleen een einde, maar ook een overgang naar de geestelijke wereld. Een overgang waarbij de ziel het lichaam achterlaat en de geleerde lessen meeneemt voor een volgend leven. Rudolf Steiner gebruikte hiervoor het beeld van de vlinder die uit de pop komt en uitvliegt. Dat verhaal vertellen kan heel helend zijn, maar alleen als je zelf het beeld ook in jezelf zo ervaart.
Welke vorm van vertellen je ook kiest, als je de antroposofie als uitgangspunt wilt nemen, dan kan een beeld je helpen om duidelijk te maken dat het leven in de materiële wereld en in het fysieke lichaam weliswaar stopt, maar dat het in de geestelijke wereld doorgaat. Weet je geen passend beeld te vinden, dan kun je vertellen dat de ziel het lichaam heeft verlaten en dat het lichaam nu terug wordt gegeven aan moeder aarde.
Begrafenis of crematie
Dat teruggeven van het lichaam kan op verschillende manier. Bij een begrafenis is het heel zichtbaar en kan een kind zien wat er gebeurt. De kist gaat de grond in en vaak kun je er zelf ook wat grond op gooien om het afscheid van het lichaam tastbaar te maken. Bij een crematie is dat anders. De kist blijft meestal achter in de aula en de verbranding zie je niet. Uitleggen wat er gebeurt kan dan prettig zijn, omdat kinderen soms zelf in gedachten dingen gaan invullen. De gedachten kunnen een eigen leven gaan leiden.
Vragen zijn er om te beantwoorden
Heeft een kind vragen? Beantwoord ze dan. Kinderen vragen niet meer dan ze kunnen of willen verwerken. Vaak willen kinderen iemand die bijzonder voor hen was nog iets geven als afscheid. Vaak is er aan het einde van de ceremonie een moment waarop iedereen langs de kist loopt en dan kan dat geschenk op de kist gelegd worden, zodat het mee kan het graf of de oven in. Overleg met de nabestaanden of de uitvaartbegeleider wat er mogelijk is.
Hou rekening met de grenzen van je kind
Hou niet alleen rekening met de wensen, maar ook met de grenzen van je kind. Sommige kinderen willen alles weten en zien en kijken graag ook even in de kist om te zien hoe de overledene eruit ziet. Andere kinderen hebben die wens helemaal niet, hebben aan het idee voldoende en vinden het misschien zelfs eng.
Je bewust zijn van de leeftijdsfase kan je helpen om op de juiste manier te reageren
Waar je bovendien aan kunt denken, is dat de kinderwereld vanuit de antroposofie bekeken in drie verschillende fasen verdeeld wordt. In die fasen ligt de nadruk op het beleven van de wereld op een bepaalde manier. Van 0 tot 7 jaar is de wereld goed, van 7 tot 14 jaar is de wereld mooi en van 14 tot 21 jaar is de wereld waar. Dat in je achterhoofd houden kan je helpen om op een manier te reageren die passend is bij de leeftijdsfase van je kind.
Help je peuter of kleuter en bied hem of haar troost
Als de overledene iemand is waar je kind een heel sterke ban mee had, dan kan een tastbaar of zelfs knuffelbaar aandenken fijn zijn. Een kussen, een knuffel of een pop die gemaakt is van bijvoorbeeld de kleding van de overledene kan het gevoel versterken dat die persoon weliswaar niet meer hier is, maar in je hart nog steeds heel dichtbij kan zijn.
